ระบบจัดการห้องสมุด เสนายัน (senayan)


	ระบบจัดการห้องสมุด เสนายัน (senayan)

ปรับปรุง : 2555-12-03 (convert)

	เสนายัน (SENAYAN) คือ โปรแกรมห้องสมุดอัตโนมัติโอเพนซอร์ส สัญชาติอินโดนีเซีย ได้รับรางวัล ICT Award ของอินโดนีเซียเป็นเครื่องหมายรับประกันว่าถึงแม้จะเป็นของฟรี แต่ก็มีความสามารถสูง เขียนด้วยภาษา PHP และใช้ฐานข้อมูล MySql เช่นเดียวกับ OpenBiblio แต่โดยภาพรวมอาจจะมีความสามารถไม่ด้อยกว่า OpenBiblio และถูกพัฒนาให้ใช้ภาษาไทย โดย คุณประสิทธิ์ชัย เลิศรัตนเคหกาล ซึ่งผู้พัฒนาภาษาไทยให้กับ OpenBiblio ต่อยอดจากต้นฉบับประเทศอินโดนีเซีย ให้ใช้งานภาษาไทย
	LiMS (Senayan Library Management System) is a free and open source Library Management System. It is build on free and open source technology like PHP and MySQL. SLiMS provides many features such as bibliography database, circulation, membership management and many more that will help "automating" library tasks. This project was sponsored by Pusat Informasi dan Humas Kemdikbud and licensed under GPL v3.
	Developers : Hendro Wicaksono, Arie Nugraha, Wardiyono, Purwoko, Sulfan Zayd, Arif Syamsudin, Rasyid Ridho, Eddy Subratha, Indra Sutriadi Localisation contributors : Tobias Zeumer, Jhon Urrego Felipe Mejia, คุณประสิทธิ์ชัย เลิศรัตนเคหกาล (Prasitichai), A. K. M. Nurul Alam + https://github.com/slims/slims5_meranti/blob/master/changes.txt

การพัฒนา Senanayan มีจุดมุ่งหมาย เพื่อเผยแพร่ให้กับห้องสมุดและหน่วยงานที่สนใจนำไปใช้ได้ฟรี โปรแกรม Senayan มีคุณสมบัติการทำงานร่วมกันระหว่างห้องสมุดอัตโนมัติกับห้องสมุดดิจิทัลไว้ในระบบเดียวกัน ทำให้สามารถจัดเก็บทั้งเอกสารดิจิทัลและลงรายการบรรณานุกรมทรัพยากรสารสนเทศ ห้องสมุดร่วมกันได้ โดยใช้เมทาดาทา MODS เป็นมาตรฐานในการลงรายการบรรณานุกรมและเอกสารดิจิทัล

โปรแกรม Senayan พัฒนาด้วยเทคโนโลยีเว็บแอฟพลิเคชัน (Web-based Application) ที่สามารถใช้งานทุกโมดูลผ่านโปรแกรมเว็บบราวเซอร์บนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ระบบมุ่งเน้นการออกแบบเรียบง่ายสะดวกในการใช้งาน มีโมดูลและคุณสมบัติครบถ้วนสำหรับงานห้องสมุดอัตโนมัติ เช่น งานลงรายการ งานบริการยืม-คืน งานด้านวารสาร งานสืบค้นรายการออนไลน์ รวมทั้งระบบฐานข้อมูลสหบรรณานุกรม ใช้เทคโนโลยี Peer to Peer (P2P) แลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างห้องสมุด และที่สำคัญโปรแกรมนี้ยังไม่ได้หยุดพัฒนา ทีมงานยังมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง และแจ้งข่าวความก้าวหน้า รวมทั้งแก้ปัญหาข้อผิดพลาดตลอดเวลา

แนะนำเว็บ (Web Guides)

+ เว็บไซต์ทางการ http://slims.web.id/web/

+ ตัวอย่างหากติดตั้งแล้ว http://slims.web.id/demo/

+ ดาวน์โหลดจาก http://sourceforge.net/projects/senayanlib/ รุ่น 3 เป็นรุ่นเก่า

+ view source https://github.com/slims/slims5_meranti

+ ทดลองใช้ที่ http://www.senayan.kru-ple.com/ รูปแบบใหม่ สดใส

+ สไลด์ ระบบห้องสมุดในปัจจุบัน http://www.slideshare.net/nstda/free-ils-research-to-services-cmu

ติดตั้งกับเครื่อง Localhost

12 ต.ค.55 ได้ทดสอบติดตั้งระบบจัดการห้องสมุดบนเว็บไซต์ โปรแกรมนี้ชื่อ SLiMS/Senayan 5 (Meranti) update 6 มีแหล่งเผยแพร่ที่ http://slims.web.id/web/ เป็น open source ที่พัฒนาโดยคนอินโดนีเซีย และมีคนไทยได้พัฒนาส่วนภาษาไทยให้กับเขา เราจึงมี option ภาษาไทย สำหรับการใช้งานระบบนี้

สรุปเฉพาะประเด็นที่สำคัญ เพราะการติดตั้งไม่ยาก
1. มี web server ตัวใดก็ได้
ที่ผมใช้คือโปรแกรมของ http://www.thaiabc.com
2. มี mysql server ที่มี phpmyadmin
ผมก็ใช้ของ thaiabc.com ซึ่งที่มี user:admin password:p
3. ใช้ phpmyadmin ไปสร้าง database ชื่อ senayandb
4. เข้าไปแก้ไขแฟ้ม sysconfig.inc.php
กำหนด user และ password ให้ตรงกับ mysql
5. หากติดตั้งเสร็จแล้ว ระบบเตรียมรหัส admin มาให้แล้ว
user: admin password: admin
6. ถ้าติดตั้งแล้วเขาเตือนว่า ให้ลบห้อง /install เพื่อความปลอดภัย
7. download script ของโปรแกรมแล้วคลาย zip ลงห้อง root
+ http://slims.web.id/download/slims5-meranti-update6.tar.gz
+ http://www.thaiall.com/blog/burin/3955/
+ http://opensource.telkomspeedy.com/forum/viewtopic.php?id=20974

ติดตั้งกับ Webhosting ในต่างประเทศ

14 ต.ค.55 ติดตั้งกับเครื่องบริการ (Webhosting) 2 เครื่อง มีเรื่องเล่าดังนี้ 1. ทดสอบ upload script โดยใช้ host ของ hypermart.net แล้วสร้าง mysql db พร้อมรหัสผู้ใช้ แต่ในขั้นตอนการ install ผ่าน script พบว่าเรียก mysqli เมื่อตรวจดูก็พบว่ารุ่น php ของ server เป็น 4.4.9 แต่จะใช้ mysqli ต้องเป็น php รุ่น 5 ขึ้นไป ผมจึงถอดทุกอย่างออก เพราะมีทางเลือกอื่น 2. ติดตั้งด้วยการ upload script บน windows host ของ godaddy.com แต่พบปัญหา 3 อย่างคือ 2.1 ใช้ localhost ไม่ได้ ต้องใช้ที่เครื่องมีให้ จึงจะติดต่อ mysql ได้ 2.2 upload แฟ้ม 7 ร้อยกว่าแฟ้ม แต่เข้าไปเพียง 650 แฟ้ม เป็นปัญหาที่พบได้กับ server ของผมตัวนี้เท่านั้น ถ้าท่าน upload แฟ้มจำนวนมาก ลองตรวจดูว่าเข้าครบหรือไม่ 2.3 ใช้งานได้ปกติ แต่ upload ภาพหนังสือไม่เข้าในการเพิ่มบรรณานุกรม ต้องไปแก้ permission แบบที่ต้องทำกับ wordpress เพราะห้องเก็บภาพ ต้องเปิดให้เป็น write ได้ ซึ่งค่า default ไม่เปิด
3. กำหนด permission ของ godaddy.com	4. ผล upload ภาพปกหนังสือแต่ละเล่ม	5. ตัวอย่างใช้ keyword ว่า vb ที่ http://thaiabc.com/senayan

ข้อควรทราบสำหรับเจ้าหน้าที่สำนักหอสมุด

1. หากพบปัญหา ฝากคำถามว่า upload ผู้ติดตั้งโปรแกรม upload แฟ้มครบรึยัง เพราะ server บางตัวเกเร

2. หลังจากติดตั้งและใช้งานแล้ว ผู้ติดตั้งอย่าลืมลบห้อง /install เพราะเป็นช่องที่เปิดรับความไม่ปลอดภัย
3. ห้อง /images/docs ใช้เก็บภาพปกหนังสือ และ upload แฟ้มภาพชื่ออะไร ก็เก็บชื่อนั้น จึงต้องกำหนดชื่อของแฟ้มให้เป็นมาตรฐานก่อน upload เข้าไป หากไม่เปลี่ยนชื่อให้เรียบร้อย อาจเข้าไปทับชื่อแฟ้มเดิม ๆ ที่มีอยู่แล้วก็ได้
4. ต้องแก้ไข permission ให้ write ได้ทั้ง images, files และ repository ให้ upload ภาพปก หรือเอกสารแนบได้
5. ถ้าเป็นสมาชิกจะสามารถ download เอกสารแนบได้

ผลการสืบค้นโดยสมาชิก

ผลการสืบค้นโดยบุคคลทั่วไป

สไลด์การติดตั้ง senayan

การติดตั้ง senayan จำเป็นต้องมี webserver ที่บริการ mysql และต้องสร้างฐานข้อมูลขึ้นมาก่อน เพราะระบบยังไม่สามารถสร้างฐานข้อมูลในระหว่างติดตั้ง แล้วเครื่องบริการส่วนใหญ่ก็ไม่อนุญาตให้สร้างฐานข้อมูลผ่าน script หลังติดตั้งก็จะมีภาพแสดงการใช้งานเบื้องต้น เช่น การสืบค้น OPAC และการพิมพ์ Barcode เป็นต้น โดยสไลด์ชุดนี้จะมีถึง 31 สไลด์ เพื่อนำเสนอภาพรวมของระบบตั้งแต่การติดตั้ง การเพิ่มหนังสือ การเพิ่มสมาชิก การยืมคืน การเปลี่ยนภาษา ไปถึงการพิมพ์บาร์โค้ด #

การ export, import data - biblio ใน senayan

ได้ export แฟ้มจากระบบของเสนายัน ซึ่งมีให้เลือก 2 รายการ คือ Data Export และ Item Export 
โดย Data Export จะได้แฟ้ม senayan_biblio_export.csv มีรายการหนังสือทั้งหมด
และ Item Export จะได้แฟ้ม senayan_item_export.csv มีรายละเอียดแยกเล่มอยู่ในรายการหนังสือ
ข้อมูลในแฟ้มเป็นภาษาไทยแบบ UTF-8 ทำให้โปรแกรม editplus2 หรือ excel หรือ wordpad เปิดขึ้นมาไม่ได้ 
ต้องใช้ notepad แม้เปิดได้แต่ไม่มีประสิทธิภาพในการจัดการข้อมูล
จึงใช้ editplus3 เปิดแฟ้มเพื่อคัดลอก และเปลี่ยนตัวอักษรให้เป็นไปตามรูปแบบต่อไป
http://www.editplus.com/download.html

บันทึกผลการทดสอบ มีขั้นตอนดังนี้
1. เมื่อเลือก Data Export: biblio ออกมาแล้ว สามารถทำ Data Import: biblio กลับเข้าไปได้ 
โดยไม่เขียนทับของเดิม แต่เพิ่มระเบียนใหม่ และไม่มีการถามว่าจะเลือกแบบใด เพราะดำเนินการทันที
ปัญหาที่พบจากการทำ Data Import คือ ข้อมูล label หายไป
2. เปิดแฟ้ม .csv ด้วย editplus3 แล้วคัดลอกไปวางใน excel แล้วเลือก data, text to columns
3. แก้ไขข้อมูล และ column D กำหนด format cells เป็น Number และ Decimal places เป็น 0
4. export save as แบบ  Text (Tab Delimited) (*.txt) พบว่าไม่มีเครื่องหมาย "" 
5. เปิดแฟ้มที่ได้ด้วย editplus3 แล้ว เติมเครื่องหมาย " คร่อมฟิลด์ทั้งหมด
6. save as เป็น .csv และกำหนด encoding เป็น utf-8

การเติมเครื่องหมาย " คร่อมฟิลด์ มีขั้นตอนดังนี้
1. replace tab ด้วย ","
2. replace "\n ด้วย ""\n" (regular expression)
3. เติม " ปิดหัว กับท้ายแฟ้มด้วยนะครับ
+ http://www.thaiall.com/senayan/senayan_biblio_export.csv
+ http://www.thaiall.com/senayan/senayan_item_export.csv